Temel Yönleriyle Fortran 90 / 95 / 2003

  Temel Konular
* Önsöz

* Fortran'a Giriş
* Fortran'nın Temelleri
* Basit ve Formatlı Okuma/Yazma
* Temel Kütüphane Fonksiyonları
* Karşılaştırma Deyimleri
* Döngüler
* Alt Programlar I
* Alt Programlar II
* Diziler
* Dinamik Diziler
* Gösterici (Pointer) Kavramı
* Katarlar (Stringler)
* Yapısal Veri Tipleri
* Dosya Yönetimi
* Modül Kavramı
* Sayısal Tipler (KINDs)
* Bit Düzeyinde Çalışmak
* Kütüphane Fonksiyonları Listesi

* Yararlanılan Kaynaklar

  İleri Uygulamalar
* - - -
* Karmaşık Sayılar
* Tarih-Saat Fonksiyonları
* Rastgele Sayılar
* Katar - Sayı Dönüşümleri
* Komut Satırı İşlemleri
* Co-Array Fortran
* Derleme Seçenekleri
* Fortran ve C

  Seçilmiş Örnekler
* Sayılar Kuramı
* Analiz
* Lineer Cebir

  Fortran 90/95 Derleyicileri
* Salford (silversoft FTN95)
* G95
* GFORTRAN

  Dış Bağlantılar
* programlama.com
* Fortran (wikipedia)

* fortran.gantep.edu.tr
* g95.org
* Hot scripts

  İletişim
* E-posta

  

Bölüm 3: Basit ve Formatlı Okuma/Yazma

########------------ (%40)

Giriş

Temel giriş/çıkış deyimleri bütün programla dillerinde mevcuttur. Bu deyimler, kullanıcıya ekrana, dosyaya veya yazıcıya bilgi yazdırmasına, ve bilgisayara klavyeden veya bir dosyadan veri girişi yapmasına izin verir. Bazen giriş ve çıkışın biçimi kullanıcı tarafından belirlenmesi gerekebilir. Bu durumda Formatlı giriş/çıkış işlemleri devre girer.

2.1   Basit Okuma/Yazma İşlemleri

Birçok proramlama dilnde standard giriş klavye, standadt çıkış kullanıcı ekranı (monitör) olarak belirlenmiştir. Ancak veri giriş/çıkışı bir dosyadan da yapılabilir. Bu durum Şekil 3.1'de gösterilmiştir.


Şekil 3.1: Bir derleyici için giriş ve çıkış

Fortran'da, giriş için READ, çıkış için PRINT ve WRITE deyimleri kullanılır. Bu deyimlerin formatlı (formated) ve formatsız veya serbest format (free format) olmak üzere iki kullanımı vardır. Formatsız kullanımda okuma/yazma biçimi derleyici tarafından, formatlı kullanımı ise programcı tarafından belirlenir.

Basit, yani formatsız, okuma deyimi 

      READ *, giriş listesi
veya 
      READ (*,*) giriş listesi
şeklinde ve formatsız veri yazma deyimleri 
      PRINT *, çıkış listesi
      WRITE (*,*) çıkış listesi
şeklinde genel kullanıma sahiptir. Burada
  • giriş listesi: birinden virgüllerle ayrılmış değişkenler, dizi veya katar (karakter topluluğu) olabilir.
  • çıkış listesi: birinden virgüllerle ayrılmış değişkenler, dizi, katar, veya bir formül olabilir.
Örneğin 
      READ *, A, B
      PRINT *, "okunan A ve B değerleri ", A, B
gibi. PRINT ve WRITE deyimlerinden ile çıkış listesi ekrana yazıldıktan sonra imleç bir alt satıra geçer. 
      PRINT *,"Dökülmüştür kirpikleri kaşları,"
      PRINT *,"Başları üstünde hece taşları,"
      PRINT *,"Ne söylerler ne bir haber verirler..."
satırları ile karşılaşan derleyici ekrana aşağıdaki gibi bir çıktı verir: 
      Dökülmüştür kirpikleri kaşları,
      Başları üstünde hece taşları,
      Ne söylerler ne bir haber verirler...
PRINT ve WRITE deyimleri aşağıdaki gibi çıkış listesi belirtilmeden kullanılabilir. 
      PRINT *, "Dökülmüştür kirpikleri kaşları,"
      PRINT *
      WRITE (*,*) "Başları üstünde hece taşları,"
      WRITE (*,*)
      PRINT (*,*) "Ne söylerler ne bir haber verirler..."
Bu kullanımda ekrana boş bir satır basılır. 
      Dökülmüştür kirpikleri kaşları,

      Başları üstünde hece taşları,

      Ne söylerler ne bir haber verirler...
Program 3.1'de, basit okuma yazma deyimleri kullanılarak üç gerçel sayının ortalaması hesaplanmıştır.

Program 3.1: Üç sayının aritmetik ortalaması 
01: 
02: 
03: 
04: 
05: 
06: 
07: 
08: 
09: 
10: 
11: 
12: 
13: 
14: 
15: 
16: 
17: 

PROGRAM Ortalama
!---------------------------------------------------
! 03prg01.f95
! Üç sayının aritmetik ortalaması
!---------------------------------------------------
IMPLICIT NONE
REAL :: A, B, C, Ort

  WRITE (*,*) "Bu program üç sayının ortalamasını hesaplar."
  WRITE (*,*) "Sayıları girin:"
  READ  (*,*) A, B, C

  Ort = (A + B + C)/3.0

  WRITE (*,*) "Ortalama = ", Ort

END PROGRAM

ÇIKTI 

 Bu program üç sayının ortalamasını hesaplar.
 Sayıları girin:
12  7  15
 Ortalama =  11.333333

READ ile okunan sayılar, aşağıdaki gibi alt alta da girilebilirdi.

ÇIKTI 

 Bu program üç sayının ortalamasını hesaplar.
 Sayıları girin:
12
7
15
 Ortalama =  11.333333

2.2   Formatlı Okuma/Yazma İşlemleri
Powered by PHP