• Üçüncü evrede veriler, tüm bilgiyi içeren tablo, eğri yada diyagram biçiminde sunulurlar. Verileri oldukları biçimde kavramak ve yorumlamak güç olduğundan genellikle daha göze çarpıcı eğrilerle (histogramlar) daha az sayıda parametrelerle özetlenmeleri yoluna gidilir. Parametrelerin bir bölümü odaklaşmayı (ortalama, ortalayan, vb.), bir bölümü de dağılmayı (standart sapma, değişim aralığı, vb.) nitelerler.

• Klasik istatistikte daha sonra, hesaplanan bu parametreler yardımı ile gözlemler bir modele ya da istatistik bir dağılıma (binom, normal, vb.) uyarlanmaya çalışılır. İncelenen kütleden örneklemeye gidilmiş ise bu durum, parametrelerin kestirimi sorunlarına yol açar. Örnekleme dayanarak sonuç çıkarabilmek için ana kütleye ilişkin bir varsayımda bulunmak ve değeri üstünde karara varmak gerekir: bu, varsayım testlerinin konusuna girer.

• Son olarak, birçok özellik birlikte belirlenmişse, aralarında ilişki olup olmadığı araştırılabilir: fonksiyonel ilişki, tam bağımsızlık, yada stokastik ilişki (bağlılaşım)

Modern Kalite kontrolün temelleri, 1920’lerden itibaren istatistik metotların sanayide kullanımı ile ortaya çıkmıştır. Bu yıllarda ilk olarak Shewhart, Dodge, Roming, Pearson gibi bilim adamları istatistik metotları sanayide karşılaşılan kalite problemlerinin çözümünde kullanılarak proses kontrolün temelini atmışlardır.

Dünyada gelişen rekabet ortamında KALİTE işletmelerin fonksiyonlarından biri olmaktan çıkmış, rekabette stratejik bir araç haline gelmiştir. Bir mamulün kalitesi müşteri isteklerini ve gereksinimlerini mümkün olan en ekonomik düzeyde karşılamayı amaçlayan mühendislik ve üretim karakteristiklerinin bileşiminden oluşur. Rekabetin ana hedefi müşteridir. Müşteriyi ele geçiren, tatmin eden ve elinde tutan kuruluşlar rekabette başarılıdır.

Geleneksel anlayışta düzeltici işler ürün bazındadır, mevcut kalite düzeyi sorgusuz benimsenir, eğitim düzeyleri yetersizdir, İstatistiksel Proses Kontrolü (İPK) yalnızca kalite kontrol bölümüne öğretilir, kalite arttıkça maliyetlerin de artacağı inancı yaygındır, daha çok üretmek esastır, ürünler tamamlandıktan sonra muayene yoluyla kontrol edilir ve düzeltici işlemler ürün bazındadır, hata oluştuktan sonra tepkiler başlar, departmanlar arası bir çekişme vardır.

Modern anlayışta ise düzeltici işler proses bazındadır, sürekli gelişme temel ilkedir; ekip çalışması yaygındır, bir sonraki departman bir önceki departmanın müşterisidir, önce kalite hedeflenir, hatalar oluşmadan tahmin edilir ve önleyici tedbirler alınır, her   düzeyde yoğun eğitim öngörülür, İPK teknikleri ve kullanımı hakkında herkes bilgilendirilir, kalite arttıkça maliyetlerin düşeceği inancı hakimdir.

Ürünleri muayene ederek hatalı olanları ıskartaya ayırma, malları kalitelerine göre sınıflandırma ve yeniden işleme bu hatalara yol açan nedenlerin hiç birini ortadan kaldırmaz dolayısıyla muayene gecikmiş, etkisiz, masraflı bir yöntemdir.

Bu üç kelimenin birleşmesiyle oluşan İstatistiksel Proses Kontrol, kısaca İPK ise proseslerdeki değişkenliğin ölçülmesi ve irdelenmesi için istatistiksel tekniklerin uygulanmasıdır.

IPK'nın amacı hataları önlemektir, hataları yakalayıp, hatalıları ayıklamak değil.

IPK'da 4 temel işlev sırasıyla şöyledir:

1. Proses değişkenliği ölçülür.

2. Proses değişkenliği kontrol edilir.

3. Proses yeterli hale getirilir.

4- Proses değişkenliğinin azaltılması sürdürülür.

IPK ile :

• Hatalar kaynağında önlenir, sorunlar yayılmadan durdurulur, böylece birbirlerini besleyen departmanların birbirlerine hatalı ürün vermeleri önlenir.

• Herkes kendi içinin kalitesini denetler

• Her departman hem bir alıcı, hem de satıcı durumundadır. Bu yüzden herkesin kendi ürününü bir sonraki departmana hatasız sunması söz konusudur.